„Gdyś czasem poza czasem”

Czas towarzyszy nam bez przerwy. Upływ dni, przemijanie. Mówimy „czas już iść” czy „pora na obiad”. Jak dla dorosłego czas jest czymś oczywistym, tak dla dziecka to fascynująca rzecz. Równie interesujący jest zegar: tykanie, ruch wskazówek, ta mała co tak szybko pędzi. Kiedy jest dobry czas na rozpoczęcie nauki odczytywania zegara?

Cykl, rytm, rytuały

Obserwacja niemowlaków pokazała, że one lepiej funkcjonują, są spokojniejsze, lepiej śpią, gdy od pierwszych dni towarzyszą im rytuały. Cykliczność w życiu malucha pomaga zrozumieć, kiedy jest kąpiel, a kiedy pora na sen, kiedy jest pora na jedzenie, kiedy jest czas zabawy. Dla noworodka, a później niemowlaka, rytuały są poczuciem komfortu. Jest to taka namiastka poczucia czasu.

Zrozumieć czasoprzestrzeń

Mówiące już dziecko, na początku nie odnajduje się w czasoprzestrzeni. Nie wie, że to, co wydaje się, że było wczoraj, miało miejsce kilka tygodni temu. Dzieci często mylą określenia „jutro” z „wczoraj” opowiadając bliskim, że coś się zdarzyło, lub, że coś bardzo chciałyby zrobić. Stopniowo kilkulatek orientuje się czym jest „dziś”, czym „wczoraj”, „jutro” a co było dawniej. 3-4-latek zna już dni tygodnia i z nimi wiąże rytuały np. wie, że w sobotę i niedzielę jest weekend i rodzice nie idą do pracy.

Jak się przyglądam moim chłopakom, to zaczęli poprawnie używać form czasu dopiero hmmm 2 miesiące temu. Wcześniej jakby posługiwali się językiem angielskim (czas zaprzeszły i te sprawy 🙂 ).

Dziecko i liczby

Przyznam, że tak to w moment zleciało, że nie wiem kiedy, i chłopcy zaczęli liczyć do 20. Nie mają problemów z liczebnikami i dodawaniem. Ale to wszystko dzieje się, jak ja się śmieję, w chmurze, czyli na paluszkach, przedmiotach, lecz nie na zapisanych cyfrach. To nic, na cyfry jest jeszcze czas. Jednak bez znajomości liczb oraz liczebników, nie będzie dziecku łatwo zrozumieć znaczenia symbolu np. 2. Takie niby „Z” a trochę jak płynący łabądek, ale co to jest?

Pora na cyfry

Znajomość liczb i liczebników nie musi iść w parze ze znajomością cyfr. Małe dziecko może nauczyć się osobno nazywania cyfr, osobno liczb, lub przyswajać je równocześnie. Wszystko zależy od tego, czym się w domu bawicie. Sęk w tym, że pewnego dnia przyjdzie przełom i tajemna wiedza na temat cyfr i liczb zejdzie się w parę, a „łabądek” stanie się „dwójką”.

Chłopcy na razie z różnym skutkiem, z różnym zainteresowaniem, ćwiczą pisanie cyferek. Mamy takie karty typu „piszę i zamazuję” od Kapitana Nauka i na nich się realizują artystycznie. Czasami idzie im bardzo pięknie, czasami popłyną we własnej interpretacji. Mnie cieszy, że chcą próbować  i że w formie zabawy ćwiczą rękę, precyzję, dokładność. Ha! Jak my szlaczki w podstawówce 😉

Zegar

Zegar jest fascynujący dla większości dzieci. Poruszające się wskazówki, tykanie, cykanie, nakręcanie – to dla malucha, jak magia, czary, które chciałoby się dotknąć, posłuchać, zrozumieć. Dlatego, gdy dziecko już ma podstawy czasoprzestrzeni, rozumie liczby i umie odczytywać cyfry, to dobra pora na naukę korzystania z zegara. Oczywiście mam na myśli naukę w formie zabawy. Wybór pomocy do zapoznania się z zegarem jest ogromny. Ja mam w domu dwie książeczki z zegarem i wskazówkami do samodzielnego ustawiania, drewnianą układankę zegar oraz grę edukacyjną Zegar z wydawnictwa Kapitan Nauka.

Gra edukacyjna Zegar jest od 5 lat, ale ja widzę, że w najprostszym wariancie 4-4,5-latek sobie z nią poradzi. W jej skład wchodzą żetony, dwustronny zegar (godziny 1-12 oraz 13-24) i plansze z godzinami pokazanymi cyfrowo i wskazówkowo. W sumie mamy do dyspozycji 12 wariantów gry i zróżnicowane poziomy trudności. W nauce kilkulatka, im więcej zabawy, tym lepiej. Na bazie tej gry, możemy zacząć rozmawiać o codziennych czynnościach, porządku dnia. Wraz z Julką i Frankiem (lub dowolnie nadanymi dzieciom przez Was imionami) poznacie kiedy zaczyna się dzień, kiedy jest czas śniadania, jak wyjść o czasie do szkoły.

Gra towarzyszyła nam przez całe wakacje. Była ze mną i Żółwikiem w szpitalu. Zabraliśmy ją na weekend do Pałacu Mała Wieś. A nawet poleciała w bagażu podręcznym na Zakhyntos.

Gra edukacyjna Zegar

Wydawnictwo: Kapitan Nauka

Ilustracje: Marcin Minor, Katarzyna Urbaniak

Wiek dziecka: 5-9 lat

Poziom trudności: 12 wariantów gry o zróżnicowanym stopniu trudności

Data wydania: luty 2018

Kiedy Twoje dziecko zaczęło się interesować zegarkami? Kiedy dostało pierwszy zegarek na rękę? Jak nauczyło się z niego korzystać?

ps. Tytuł artykułu nawiązuje do jednego z odcinków bajki Nowe podróże Justina produkcji Netflix.